CHŁĄDOWO GM. WITKOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.
Fot. Chłądowo.
Wieś położona przy drodze lokalnej z Witkowa do Skorzęcina przy jej odgałęzieniu do Ostrowitego Prymasowskiego. Do Witkowa ok. 3 km, do Skorzęcina wsi 4 km. Powiatowe Gniezno oddalone jest o 20 km. Wieś w 2021 roku liczyła 257 mieszkańców. W latach 1998-2021 liczba mieszkańców powiększyła się o 31,8%. Na polach wsi Chłądowo, ok.2 km od jej centrum, grodzisko pierścieniowate z okresu przedpiastowskiego, najstarszy zabytek gminy Witkowo.
Zobacz artykuł:
Z życia dawnych mieszkańców wsi.Dzieje wsi:
Nazwy wsi:
Chlądowo, Chłędowo, Klondau (II wojna św.)
Koniec VIII wieku.
Na polach wsi powstaje grodzisko.1352 roku.
Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych o Chłądowie.
1564 roku.
Według wykazu podatkowego we wsi jest 1 łan ziemi kmiecej i 3 zagrodników oraz karczma i wiatrak. Właścicielem wioski jest Chłondowski.
- Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl
(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i inych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).
1577 roku.
W wykazie podatkowym nie odnotowano wykazanej jeszcze w ubiegłym roku karczmy.
- Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl
1578 roku.
Według wykazu podatkowego z w/w roku w Chłądowie jest 1 łan ziemi uprawnej kmiecej oraz mieszka w tej wsi 8 komorników. Właścicielem wsi jest Jan Chłondowski.
- Adolf Pawiński ” Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym” tom.XII
1588 roku.
W wykazach jako właściciela wsi podano Macieja Śladowskiego. Wieś składa się z 1 łana ziemi kmiecej, 2 zagrodników bez ziemi oraz wiatraka.
- Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl
1846 roku.
Wieś liczy 10 domów i 104 mieszkańców. Właścicielem jest p. Byszewski. Miejscowość funkcjonuje pod nazwą Chłędowo.
- J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok
1868 roku.
Opis ubioru mieszkańców Chłądowa.
Na podstawie: Oskar Kolberg – Wielkie Księstwo Poznańskie t.III.
Mężczyźni: czarne filcowe kapelusze dość wysokie z miernie szerokim brzegiem. Zimą kaptury z siwym barankiem albo wysokie baranie lub lisie czapki. Kaftan ze świecącymi guzikami, obszyty sznurkami. Na wierzchu sukmana granatowa albo zielona taśmami obszywana, kołnierz wywijany. Spodnie w butach. Zimą: jaka (rodzaj wierzchniego okrycia), spodnie kożuszane, na wierzch kożuch.
Kobiety: noszą suknie albo z modrego płótna własnej roboty, albo z perkaliku (cienkie płótno bawełniane). Niektóre noszą spódniki ze stanikiem sznurowanym bez rękawów. Dziewki (dziewczyny) mają na głowie czapki nieobszyte tiulikami. Mężatki noszą kapki obszyte tiulikami, prócz tego, głowę obwijają chustkami kolorowymi. Włosy mężatek i dziewek krótko obcięte. Zamożniejsze kobiety noszą w zimie płachty wełniane własnej roboty zwane pstruchami – nazwa z barwy wzięta gdyż są one czarno-czerwono-zielono-niebieskie. (tekst oryginalny).
1877 roku.
Oskar Kolberg w t.III – Wielkiego Księstwa Poznańskiego przytacza opis dawnego podania ludowego pochodzącego z Chłądowa:
Jednego dnia, matka jedna porodziła bliźnięta, a krowa ocieliła się dwoma byczkami (juńcami). Gdy bracia bliźni podrośli, zaprzęgli owe równego wieku woły do pługa, i oborali cały obszar ziemi Chłądowskiej, czym ją od zaraźliwych chorób na zawsze zabezpieczyli.
1880 roku.
Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t.1. Chłądowo wieś liczy 31 mieszkańców, wszyscy katolicy, 11 jest analfabetami. Natomiast folwark (dominium) ma 1645 mórg, jest tam 8 domów, w których zamieszkuje 133 mieszkańców, wszyscy katolicy, 61 jest analfabetami.
Przed 1893 rokiem.
W lewej dolnej części oznaczone krzyżykiem i literami Khf. miejsce. Skrót od niem. Kirchhof czyli cmentarz. Być może pamiątka po jakieś epidemii.
1930 roku.
Według książki adresowej z w/w roku miejscowość zamieszkuje 226 osób. Jako właściciel ziemski wymieniony jest Hyżak Wojciech. We wsi działa też kowal p. Wolek W.
Chłądowo ok. 1940 roku.
Legenda:
- Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
- Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.
