GORZYKOWO GM. WITKOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.
Fot. Gorzykowo. Dawny dworzec kolei wąskotorowej.
Wieś położona ok.5,5 km od Witkowa przy drodze z Witkowa do Wrześni i 20 km od Gniezna. W 2021 roku mieszkało w niej 260 osób. W latach 1998-2021 ludność wsi zmalała o 17,2%. We wsi kościół z 1981 roku. Przy głównej drodze zabytkowy dworzec dawnej kolejki wąskotorowej.
Zobacz artykuł:
Z życia mieszkańców wsi.Dzieje wsi:
1387 roku.
Pierwsza wzmianka o wsi w źródłach pisanych.
- Konstanty Jan Hladyłowicz ” Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XIV do XIX wieku” wyd. 1932 r.
Było to w czasach panowania Króla Władysława II Jagiełły.
1564 roku.
Wieś nazwana jest w rejestrach podatkowych Gorzekowem, liczy 10 łanów ziemi uprawnej kmiecej. Jest tam też 4 zagrodników, oraz karczma. Miejscowość należy do parafii w Odrowążu.
- Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl
(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i inych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).
1579 roku.
Jako właściciel wsi w rejestrach podatkowych figuruje Stanisław Wydzierzewski.
- Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl
1583 roku.
Wieś liczy 7,5 łanów ziemi kmiecej, 7 zagrodników bez ziemi, jest też karczma i wiatrak.
- Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl
1588 roku.
Według rejestrów podatkowych we wsi są tylko 2 łany kmiece oraz mieszka tam 3 zagrodników bez ziemi. Nie ma też wiatraka i karczmy.
- Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl
Koniec XVIII wieku.
- Narodowy Instytut Dziedzictwa.
1846 roku.
Wieś jest własnością Rokosowskiego liczy 27 domów i 242 mieszkańców.
- J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok.
Rok szkolny 1866/1867
Szkoła katolicka w Gorzykowie należy do Dekanatu Powidzkiego i z ramienia tego dekanatu inspektorem tej szkoły jest Ks. Dziekan Niedzielski ze Skarboszewa. Natomiast na miejscu inspektorem szkolnym, osobą sprawującą patronat nad szkołą, a zarazem nauczycielem w tej szkole jest Zielewicz Feliks będący nauczycielem od roku 1856 (nie wiadomo czy cały czas w Gorzykowie). Dochód tej posady według etatu rządowego to 160 talarów rocznie. W roku szkolnym 1866/67 do szkoły było zobowiązanych uczęszczać 80 dzieci.
- Obraz Katolickich Szkół Elementarnych objętych archdiecezjami Gnieźnieńską i Poznańską. Wyd przez Ludwika Rzepeckiego. Poznań 1867.
1881 roku.
Wieś liczy 22 domy, 173 mieszkańców, w tym 7 ewangelików i 166 katolików, 61 osób jest analfabetami. Natomiast dominium (folwark) ma 10 domów i 102 mieszkańców wśród nich jest 13 ewangelików i 89 katolików, 42 osoby są analfabetami. Majątek liczy 1881 mórg ziemi i jest własnością Michała Chrzanowskiego.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t.II – 1881 rok.
Przed 1893 rokiem.
1930 roku.
Wieś zamieszkuje 130 osób. Karczmę prowadzi Sucholas W. Sklep z towarami różnymi prowadzą Kobyliński J. i Walczak F. Właścicielami wiatraków są Pomorski J. i Wirth F. Siodlarstwem zajmuje się Heustler W.
- Księga Adresowa Polski 1930 rok.
Gorzykowo ok. 1934 roku.
Kościół w Gorzykowie.
Wybudowany w 1981 roku. Pierwotnie w miejscu tym stał budynek gospodarczy, który w 1958 roku został adoptowany na kościół.
Legenda:
- Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
- Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.
