MAŁACHOWO KĘPE GM. WITKOWO. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.

Wieś położona ok. 3,5 km od Witkowa przy drodze do Czerniejewa i 17 km od Gniezna. W 2021 roku wieś liczyła 98 mieszkańców. W latach 1998-2021 liczba mieszkańców miejscowości wzrosła o 6,5%.

Zobacz artykuł:

Dzieje wsi:

1397 roku.

Pierwsza wzmianka o wsi Małachowo.

W dokumencie wzmiankowany jest Piotr z Małachowa. Najwidoczniej nie było jeszcze podziału na występujące w późniejszym okresie cztery Małachowa.

1564 roku.

Nazwane w rejestrach podatkowych Małachowem Kempicz. Wieś liczy 1,5 łana ziemi kmiecej, Mieszka tam też 8 zagrodników – rejestry nie podają czy posiadają jakiś kawałek ziemi. W miejscowości działa też karczma.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i inych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).

1588 roku.

Właścicielem wsi jest Andrzej Przyjemski. Znajdują się tam 2 łany ziemi kmiecej oraz mieszka w niej 4 zagrodników. Być może działa karczma, w wykazie nie jest podana, natomiast jest tam wpis o doliczeniu 3 groszy i 15 denarów za tawernę. Być może właściciel wsi ” zapomniał ” ją podać, co zostało później skorygowane.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

Małachowo Kępe na mapie z 1803 roku.

1837 roku.

Miejscowość liczy 5 domów i 47 mieszkańców. Właścicielem jest Pan Wołłowicz.

11 Czerwca 1867 roku.

Wypis z Dziennika Poznańskiego nr 133 z 1867 roku.

Dobra rycerskie Małachowo Kępe pod Witkowem, należące do Romualda Kierskiego od 25 lat, przeszły na własność Władysława Ulatowskiego, dziedzica Małachowa Wierzbiczane z przyległościami.

1883 roku.

Spadkobiercy Władysława Ulatowskiego w drodze działów odstąpili wieś Czesławowi Ulatowskiemu za 171 tys. marek.

• Na podst. Dziennik Poznański Nr.1 z 1883 roku.

1885 roku.

Wieś ma 8 domów i 95 mieszkańców, wszyscy są katolikami w tej liczbie 43 jest analfabetami. Właścicielem wsi jest Ulatowski. Według Słownika Geograficznego to właśnie pod tą wsią znaleziono posążek Izydy z Chorusem, inne źródła piszą że było to pad Małachowem Złych Miejsc.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI.

1888 roku.

Wieś sprzedana przez Raszewskiego Niemieckiej Komisji Kolonizacyjnej.

• Dziennik Poznański nr.152 z w/w roku.

Małachowo Kępe (Malvenkamp) na mapie z 1911 roku.

1930 roku.

Wieś liczy 112 mieszkańców. Największym właścicielem ziemskim we wsi jest posiadający 57 ha. Marciniak Władysław. Wiatrak jest w posiadaniu pana Arndt L.

• Księga adresowa Polski 1930 r.

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Gnieźnie do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.