WYLATKOWO GM. POWIDZ. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW

Wieś nad jeziorem Niedzięgiel (Skorzęcińskie), we wsi ładnie położona duża dzika plaża o łagodnym spadku dna. Wokół liczne działki rekreacyjne. Z miejscowości do powiatowej Słupcy mamy 27 km natomiast do Powidzkiego rynku niecałe 7 km. Wieś w 2021 roku liczyła 225 stałych mieszkańców co oznacza, że od roku 1998 do 2021 liczba ludności wsi wzrosła o 3,2 %.

Historia wsi:

Zobacz też artykuł:

1392 roku

Według księdza Ignacego Gepperta autora książki ”Z przeszłości Powidza” w tym czasie ma już istnieć Wylatkowo, według tegoż, w tymże roku miało dojść do sporu o prawo połowu ryb na jeziorze Skorzęcińskim między sołtysami Wylatkowa Maciejem i Boguszem a opatem klasztoru w Lądzie Richardem.

1411 roku

Pierwsza oficjalna wzmianka w źródłach pisanych o Wylatkowie.

Było to w czasach panowania króla Władysława II Jagiełły, który był królem Polski od 1386 roku.

Wieś ta na początku swego istnienia była królewszczyzną, czyli była własnością królewską, a nie szlachecką.

10 Sierpnia 1464 roku

Na mocy przywileju, nadanemu przez króla Kazimierza Jagiellończyka miastu Powidzowi wieś Wylatkowo przechodzi na własność tegoż miasta.

1565 roku

Wylatkowo zwane w tym czasie Wielatkowem liczy 3 łany ziemi kmiecej i 1 łan ziemi sołtysiej.

• Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

(Według części historyków można przyjąć, że do uprawy łana ziemi, czyli w przybliżeniu 17 ha potrzeba było 11 osób, dorosłych i dzieci. Mogła być to rodzina kmiecia z parobkiem i jego rodziną lub dwóch kmieci, z których każdy gospodarzył na połowie łana ziemi. Natomiast zagrodnicy posiadali najczęściej tylko zagrodę i ewentualnie do 1/4 łana ziemi, komornicy nie posiadali domu i mieszkali w wynajętych izbach. W zamian za możliwość uprawy ziemi kmiecie i zagrodnicy byli zobowiązani do odrabiania pańszczyzny w folwarku pana wsi, i innych świadczeń na jego rzecz. Wymiar pańszczyzny uzależniony był od ilości uprawianej ziemi, cała ziemia we wsi, w tym też ta uprawiana przez kmieci i niekiedy zagrodników, stanowiła własność pana wsi. Znajdujące się na wsiach karczmy, wiatraki i młyny w olbrzymiej większości stanowiły własność właściciela wsi lub co było bardzo częste, tylko jej części, w tym przypadku wynajmowane były użytkownikom, na co roku odnawianą dzierżawę).

1583 roku

W wykazach podatkowych podano już tylko 2 łany ziemi kmiecej, podawane we wcześniejszych latach łany ziemi prawdopodobnie zostały włączone do folwarku.

Atlas historyczny Polski. Rejestry poborowe województwa kaliskiego w XVI w., red. M. Słoń, http://atlasfontium.pl

Wylatkowo na mapie z 1803 roku

1846 roku

Wieś liczy 51 domów i 352 mieszkańców jest nadal własnością miasta Powidza.

• J.A.Bobrowicz.- Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego – wyd. Lipsk 1846 rok

1893 roku

Okręg wiejski Wylatkowo tworzą następujące osady: Budy Wielatkowskie 7 domów i 75 mieszkańców mające, następnie Okręglica ta ma 3 domy i 22 mieszkańców, Słoszewo z 8 domami i 78 mieszkańcami oraz Zielątkowo gdzie 8 domów i 66 mieszkańców mamy. Cały okręg wiejski ma 58 domów i 477 mieszkańców w tej liczbie mamy 280 katolików i 197 protestantów. Jako że Słownik Geograficzny nie podaje liczby domów i mieszkańców samej wsi Wylatkowo przez to po odjęciu od całości okręgu w/w osad wychodzi, że właściwa wieś Wylatkowo liczyła w tym czasie 236 mieszkańców i 32 domy.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIII. 1893 rok.

Wylatkowo przed I wojną światową

1928 roku

Według książki adresowej wieś liczy 551 mieszkańców (prawdopodobnie wraz z otaczającymi ją osadami). W miejscowości działają następujący rzemieślnicy:

• Kołodziej – Hotecki W.
• Kowale – Łukowski S. i Śmigowski J.
• Krawiec – Lange F.
• Szewcy – Głowacki J. i Konieczny J.
• Młyn (motorowy) – Busse L.
• Wiatrak – Rokosik.
• Wyszynk trunków (karczma) – Gerlach I.

Na podstawie: Księga adresowa Polski 1928 rok.

27 Września 1939 roku

Rozstrzelanie przez Niemców czterech mieszkańców wsi: Mariana Biziela lat 27, Franciszka Rożka lat 34 oraz braci Walentego lat 36 i Mariana Soszyńskich lat 30 obaj bracia z zawodu byli rolnikami, w aktach IPN-u mamy wzmiankę o rozstrzelaniu braci wskutek donosu.

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Słupcy do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.