ANASTAZEWO GM. POWIDZ. DZIEJE WSI I JEJ MIESZKAŃCÓW.

Wieś malowniczo nad 140 ha. jeziorem Budzisławskim położona. W czasach zaborów przejście graniczne na prusko-rosyjskiej granicy. Jeszcze przed kilkunastoma laty stacja końcowa kolejki wąskotorowej z Gniezna, jednak w późniejszym czasie Anastazewo włączono też do Kujawskiej Kolei Dojazdowej, zyskując przez to połączenie kolejką wąskotorową z Krośniewicami koło Kutna. Po dawnych czasach pozostały budynki dworca, lokomotywowni i dawnego hotelu. Do powiatowej Słupcy ze wsi 33 km mamy. Miejscowość w 2021 liczyła 149 mieszkańców, tym samym liczba ludności wsi w latach 1998-2021 wzrosła o 22,1%.

Zobacz też artykuł:

Początki wsi:

Anastazewo powstało w pierwszej połowie XIX wieku, gdzieś ok. 1820 roku. Nie ma jej zaznaczonej jeszcze na mapach wydanych w 1819 i 1821 roku.

Tereny przyszłego Anastazewa i okolic na mapie z 1803 roku.

Na mapie z 1830 roku pojawia się Anastazewo.

1880 rok.

Osada liczy 41 domów i 245 mieszkańców, wśród nich to 111 osób to ewangelicy, 117 katolicy, 7 żydzi oraz 10 osób innych wyznań. 67 mieszkańców to analfabeci.

• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t.I – 1880 rok.

Okres zaborów.

Wspomnienie starego kolejarza Walentego Bigoszewskiego z Anastazewa.

Na przesmyku anastazewskim, pomiędzy jeziorem powidzkim i budzisławskim kwitł ,,handel sąsiedzki”. Szmuglowano wszystko. Igły, nici, żywność, tekstylia, spirytus. Szczególnie z igłami i agrafkami ciągnęły nocami całe karawany na teren ,,Kongresówki”. Celnicy z obu stron dorabiali się majątków. Po kilku latach rzucali służbę, kupowali gospodarstwa, zakładali przedsiębiorstwa, hotele, pensjonaty. Nawet w Anastazewie powstał w 1911 roku taki hotel-pensjonat dla przemytników.

• K. Jaźwiecki. Anastazewo dzisiejsze, czyli gdzie diabeł mówi dobranoc. Głos Wielkopolski. 1958.07.12 R.14 nr164 Wyd.A.

1 Października 1911 roku

Uruchomienie linii kolejki wąskotorowej Powidz-Anastazewo.

Pocz. I wojny światowej.

Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Królestwa Polskiego przekuto linię kolejki wąskotorowej prowadzącą z cukrowni w Gosławicach z rozstawu szyn 750 mm na 600 mm i połączono ją z kolejką witkowską w Anastazewie.

Noc 28 na 29 Grudnia 1918 roku.

Potyczka powstańców wielkopolskich z Powidza z niemieckim Grenzschutzem.

Prawdopodobnie najbardziej obiektywny opis tej bitwy znajdziemy na stronach Wikipedii. Zobacz Potyczka pod Anastazewem.

1958 roku

Podróż dziennikarza do Anastazewa. (fragment)

Zaledwie kilka kilometrów za Powidzem utknęliśmy w piasku po osie. Z trudem wycofaliśmy się na ,,upatrzone z góry pozycję”. Zaczęliśmy szukać innej drogi. Na upór nie ma lekarstwa-jak mówi przysłowie. I nasz został uwieczniony powodzeniem. Przez leśne wertepy dotarliśmy do pierwszego ludzkiego osiedla, do Smolnik. Przewodniczący Andrzejewski-zdziwiony: Anastazewo? A czego wy tam szukacie, tam, gdzie diabeł…(mówi dobranoc). Znowu ta sama śpiewka, jednak pojechaliśmy. Dalsze trzy kilometry wzgórz porośniętych młodym lasem, dolinek wypełnionych kałużami i błotem i znaleźliśmy się na miejscu.

Wjazd do Anastazewa. (fragment)

Było akurat południe. Z lasu wracają dzieci i młodzież z dzbankami i konewkami, pełnymi czarnych i czerwonych jagód. Mieszkańcy Anastazewa mieszkają między lasami, pracują w lesie stale i sezonowo, żyją dosłownie z lasu, spotykają się na randkach w lesie. Dla 42 rolników gospodarujących na karłowatych , dwu do pięć hektarowych działkach szczerych piachów, las jest źródłem zarobków oraz legalnego i nielegalnego zaopatrzenia w opał. Gdyby nie las, nie byłoby nas — powiedział mi napotkany przechodzień.

Wieś i kolejka wąskotorowa. (fragment)

Wieś składa się z trzech części — dwóch gospodarskich i jednej urzędniczej. Bo do Anastazewa prowadzi trasa kolejki wąskotorowej z Gniezna. Osobowa ,,ciuchcia” przyjeżdża tu późnym wieczorem i odjeżdża wczesnym rankiem. Przez cały dzień na stacji panuje idealny wprost spokój. Trzy rodziny kolejarskie zbierają w sezonie jagody i grzyby, łatając w ten sposób swoje skromne budżety.

Handel (fragment)

Brać urzędniczą powiększają trzy rodziny handlowców. Są tu bowiem dwa konkurujące ze sobą sklepy — filie GS-ów z Powidza i Budzisławia, oraz punkt skupu zboża i nasion.

Kiedyś przed laty przebiegała tędy granica zaborów. Punkty GS mieszczą się właśnie w byłych komorach celnych. Nadgryzione zębem czasu, a nie konserwowane należycie wytrzymają zapewne jeszcze kilka lat i … No cóż, będzie ruina.

Droga do Powidza. (fragment)

Szosa z Powidza kończy się przy leśnictwie w Hutce. Dalej już, do Ostrowa, Smolnik, Anastazewa, Wylatkowa pojazdem mechanicznym nikt nie dotrze, a w każdym razie nie chce ryzykować tak jak my, włóczędzy redakcyjni. Przy leśniczówce punkt końcowy łączności ze światem. Tu trzeba dostarczyć chorego furmanką, aby go dalej zabrała karetka pogotowia. Stąd trzeba holować końmi motopompę strażacką do gaszenia pożaru. Oczywiście, gdy dotrze na miejsce, nie ma już co ratować. Od tego punktu do Anastazewa odległość wynosi 6 km. Zarząd Eksploatacji Dróg Publicznych z Gniezna obiecuje budowę szosy od 13 lat. Zawsze się mówi, że na wiosnę rozpoczną się roboty.

• K. Jaźwiecki. Anastazewo dzisiejsze, czyli gdzie diabeł mówi dobranoc. Głos Wielkopolski. 1958.07.12 R.14 nr164 Wyd.A.

Legenda:

• Odległość podana jest od rynku w Słupcy do centrum opisywanej miejscowości.
• Dane statystyczne miejscowości pochodzą ze strony internetowej: Polska w liczbach.